Ռուսաստանի Դաշնությունը շատ հայերի համար է դարձել երկրորդ հայրենիք: Պատահական չէ ,որ այս բարեկամական երկրում է գտնվում հայկական սփյուռքի ամենամեծ հատվածներից մեկը: Անկասկած, ցանկացած ազգի ուժը իր միասնության, բարեկամության և սիրո մեջ է: Հայ ժողովրդին մինչև այսօր հաջողվել է պահպանել իր մշակույթը, լեզուն, պատմությունն ու հավատը շնորհիվ նրա,որ ուր էլ հայտնվել ու բնակվել են հայերը, ստեղծել են իրենց ազգամշակութային համայնքները: Սիբիրի մայրաքաղաք Նովոսիբիրսկում, նույնպես, գործում է հայկական համայնքը: Նրա հիմնադիրների թվում են մեր հայրենակիցներ՝ Գագիկ Սերգեյի Բադալյանը, Ֆրունզիկ Քյարամի Խաչատրյանը, Հենրիկ Գրիգորի Հարությունյանը, Օլեգ Իշխանի Դանիլյանը, Մկրտիչ Հովսեփի Հովսեփյանը և այլոք: 1993թվականին ,նրանց ջանքերով և շատ ուրիշ հայորդիների աջակցությամբ, ստեղծվեց ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐԵԳՈՐԾԱԿԱՆ ՀԱՍԱՐԱԿԱԿԱՆ –ՄՇԱԿՈՒՅԹԱՅԻՆ ԿԵՆՏՐՈՆԸ:
Համայնքի ղեկավարությունը իր առջև դնում է մի շարք կարևոր նպատակներ՝ մի կողմից հայերի ազգային ինքնատիպության պահպանումը, մյուս կողմից՝ նպաստել տեղի հայերի տարածաշրջանի հասարակական կյանքին առավել ակտիվ ներգրավմանը:
Հուշարձանն է հառնել աստ,
Երեք ջահել, գեղեցիկ
Արոսների հովի տակ:
Խաչքարը այս տուֆակերտ
Հին, սրբազան վայրերից,
Հավատակից սրտերին
Սեր ու օրհնանք է բերել:
Հայ համայնքն է հիմնել այս
Մասունքը սուրբ հավատի,
Թագավորում են այնտեղ
Լուսե հավատն ու հոգին:
Վալենտինա Ժդանովա
(թարգմանությունը՝ Հասմիկ Էլբակյանի)
Ցանկացած հայի գործունեության մի կարևոր մասն է կազմում ազգային մշակույթի պահպանումը , հայապահպանության գործին օժանդակումը, մատաղ սերնդի գիտակցության մեջ հայ ավանդական սովորույթների ու ազգային գիտակցության սերմանումը: Հայերի ազգային մշակույթային ինքնավարությունը զարգացնում է գործունեությունը քաղաքի կյանքի բոլոր ոլորտներում:
Նովոսիբիրսկի կենտրոնում՝ Պերվոմայսկի պուրակում , Քրիստոսի 2000-ամյակի կապակցությամբ, տեղադրվել է խաչքար՝ քանդակված հայկական տուֆից: Այդ հուշարձանը դարձավ հեռավոր ու ցուրտ Սիբիրը արևոտ ու տաք Հայաստանին կապող յուրահատուկ կամուրջ:
2005թ-ից քաղաքում գործում է հայկական կիրակնօրյա դպրոց, որտեղ հմուտ մանկավարժները բոլոր ցանկացողներին ուսուցանում են հայոց լեզու և գրականություն, պատմություն , արվեստ, երգ երաժշտություն, պարեր: Դպրոցի գործունեության դեռ առաջին տարիներին աշակերտների թիվը հասնում էր մոտ 100-ի: Դպրոցում, դասերին զուգահեռ, շատ հաճախ անցկացվում են գրական գեղարվեստական միջոցառումներ, որոնց բացի աշակերտներից կարող է մասնակցել Նովոսիբիրսկի ցանկացած բնակիչ:
Հայերը սրբորեն հավատում են, որ եկեղեցին հանդիսանում է մարդու և Աստծո անմիջական կապի միջոց:
Հայկական եկեղեցիների ու հոգևոր կենտրոնների կառուցումը միշտ եղել է հայկական համայնքների համընդհանուր գործը։ Դա եղել է ոչ՛միայն համատեղ աշխատանք, համատեղ ներդրում ընդհանուր գործում, այլ նաև որպես համընդհանուր ջանք՝ ազգային մշակույթի պահպանման , լավ կյանքի ձգտման համար:
2007-ին ազգային մշակույթային ինքնավարության ժողովում որոշում ընդունվեց՝ սկսել հայկական եկեղեցու կառուցումը Նովոսիբիրսկում : Այդ ժամանակ տարածաշրջանային հայկական ազգամշակութային ինքնավարության վարչության նախագահը Ֆ.Ք.Խաչատրյանն էր, իսկ Հենրիկ Գրիգորի Հարությունյանը, Օլեգ Իշխանի Դանիլյանը, Կոլյա Սեռոժի Ղուլիջանյանը, Արամ Վլադիմիրի Գրիգորյանը վարչության անդամներն էին:
2007 թվականի հոկտեմբերին Նովոսիբիրսկի քաղաքապետարանի կողմից հողհատկացում կատարվեց՝ Հայ առաքելական եկեղեցու շինարարության համար:
Հատկանշական է, որ 20-րդ դարի վերջին, աշխարհի տարբեր վայրերում կառուցված հայկական եկեղեցիները, բացի դարերով կանոնավորված հայ ճարտարապետության դասական ձևերից իրենց մեջ ներառել են նաև ժամանակակից ճարտարապետության մասնիկներ:Ինչպիսին՞ էր լինելու Նովոսիբիրսկի հայկական եկեղեցին: Ներկայացված էին մի քանի տարբերակներ: Արդյունքում որոշվեց դիմել, այսպես ասած, սկզբնաղբյուրին՝ պատվիրել նախագիծը Հայաստանում: Խնդրի լուծումը հանձնարարվեց Արթուր Ֆրունզիկի Խաչատրյանին:
Նախագիծը պատվիրվեց հայ անվանի ճարտարապետ Գագիկ Հարությունյանին (նկարում ՝ աջից առաջինը):
Եկեղեցու գծագրերի հետ մեկտեղ նախագծվեցին նաև օժանդակ կառույցների և ընդհանուր հայկական տան կառույցի էսքիզները: Հայկական տունն իր մեջ ունենալու է մշակութային կենտրոն, թանգարան, հայկական կիրակնօրյա դպրոց, գրադարան, մարզահամերգային համալիր: Ցավոք, մինչև այսօր բացի եկեղեցուց կառուցված է միայն տնտեսական շենքը: Հայկական տան կառուցումը, որը նախատեսնված է նախագծի իրականացման երկրորդ փուլում, բյուրոկրատական քաշքշուկների պատճառով հետաձգվում է:
Հայկական տան գլխավոր հատակագծի և նախագծի հեղինակը Վլադիմիր Վասիլևիչ Ֆեֆելովն է՝ 2009-2016թթ. Նովոսիբիրսկի գլխավոր ճարտարապետը:
Եկեղեցու կառուցման ընթացքում, 2008-2015թթ. ճարտարապետական վերահսկողությունն իրականացնում էր Իգոր Լեոնիդովիչ Կինդյակովը:
Համայնքի հանձնարարությամբ եկեղեցու շինարարական աշխատանքները վստահվեցին հիանալի աշխղեկի՝ Բաղդասար Հարությունի Բաղդասարյանին:Բոլորը ճանաչում էին նրան որպես բարեխիղճ ու ազնիվ անձնավորության:: Բոլոր 8 տարիների ընթացքում, նա՝ ամիսը մեկ անգամ, պարբերաբար, հաշվետվություն էր տալիս շինաշխատանքների ընթացքի մասին: Նույնիսկ իր ծննդյան 70-ամյակը դիմավորեց շինհրապարակում:
2016-ի հունվարի դրությամբ եկեղեցու շինարարական աշխատանքները կատարված են մոտ 90-95%-ով: Կարելի է վստահ նշել ,որ ի շնորհիվ Նովոսիբիրսկի հայ համայնքի (որը հաշվում է ավելի քան 20000մարդ) Սիբիրի մայրաքաղաքն էլ կունենա Հայ Առաքելական Եկեղեցի:
Շատ շուտով այն իր դռները կբացի հավատացյալների առջև: Ազգային մշակութային ինքնավարության ջանքերով Նովոսիբիրսկի Հայ Առաքելական «Սուրբ Աստվածածին» եկեղեցու շինարարությունն արդեն վերջնական փուլում է:
Մի քանի տարի շարունակ Նովոսիբիրսկի հայ համայնքը կառուցում է «Սուրբ Աստվածածին» եկեղեցին:
Ամեն մեկը նպաստել է եկեղեցու կառուցմանը՝ ինչով կարողացել է: Մեկը գումար է ներդրել, մեկն՝ օգնել շինանյութով ու տեխնիկայով, մյուսն՝ աշխատել անվարձահատույց: Նովոսիբիրսկի մարզի հայերի ազգային մշակույթային ինքնավարությունը քաղաքացիներից հանգանակություններ ընդունելիս, այդ բոլոր տարիների ընթացքում, կազմել է գումարներ նվիրաբերող անձանց ցանկ:
Կայքի հեղինակների անունից մենք ուզում ենք մեր երախտագիտությունը հայտնել բոլոր այն անձանց, ում թեկուզ փոքր ներդրումը կա հայ եկեղեցու կառուցման գործում: Կառույցին օժանդակած մի քանի բարեգործներ, ցավոք, հեռացել են այս կյանքից, բայց նրանց ընդհանուր գործը՝ հայ եկեղեցին, կապրի դարեր:
Հայերի ազգային մշակութային ինքնավարությունը ստեղծել է այս կայքը, որտեղ անուն առ անուն թվարկված են բոլոր բարեգործները, ցուցադրված են շինաշխատանքների բոլոր փուլերը՝ սկսած հիմքի առաջին քարից մինչև գմբեթը:
Ձեր ցանկություններն ու դիտողությունները կարող եք ուղարկել էլեկտրոնային փոստով: armcerkov@bk.ru
Եթե Ձեր մոտ պահպանվել են շինաշխատանքների մասին արխիվային լուսանկարներ, ապա մենք սիրով պատրաստ ենք տեղադրել դրանք կայքում: ՈՒղարկելու դեպքում չմոռանաք նշել հեղինակին, լուսանկարման ամսաթիվը, ինչպես նաև՝ հնարավորին չափ անվանականորեն թվել բոլորին, ովքեր պատկերված են լուսանկարում: Եթե ձեր ծանոթները կամ բարեկամները նշված են բարեգործների ցուցակում, բայց կայքում չկան նրանց լուսանկարները, ապա ուղարկեք մեզ նրանց դիմանկարները, համառոտ կենսագրական տվյալները:
ԽՈՐԻՆ ԵՐԱԽՏԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ ԲՈԼՈՐԻՆ՝ ՈՎՔԵՐ ՕԺԱՆԴԱԿԵԼ ԵՆ ԵԿԵՂԵՑՈՒ ՇԻՆԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆԸ: